Het zal de Haagse ondernemer niet verrassen dat de grootste belastingwijzigingen elk jaar op Prinsjesdag worden aangekondigd. Maar ook buiten de derde dinsdag van september vinden er de nodige wijzigingen plaats. Fiscalist Sophie Gunn en accountant Willem Jan Huizinga van accountants- en advieskantoor Baker Tilly laten hun licht schijnen op de huidige trends.
In de debatten na Prinsjesdag werd al duidelijk dat er een flink aantal verdere onderzoeken en rapporten te verwachten waren. Zo verscheen recent het advies van een commissie onder voorzitterschap van topambtenaar Ernst van Koesveld om het huidige belastingstelsel te vereenvoudigen. Nu zou onder andere ‘het woud van aftrekposten en vrijstellingen’ tot hogere tarieven leiden. De commissie pleit voor minder van dit soort fiscale regelingen. Dit zou kunnen leiden tot lagere belastingtarieven voor zowel burgers als bedrijven.
En vooral die lagere belastingtarieven moet de Nederlander toch als muziek in de oren klinken. Willem Jan Huizinga (43) reageert als eerste. “Ons belastingstelsel zit op zijn zachtst gezegd ingewikkeld in elkaar. Dat maakt het vak voor mij als accountant en voor collega Sophie als fiscalist wel enorm boeiend. Saai is het zeker niet. Maar voor niet insiders is het een wirwar en een labyrint van regeltjes. Een stukje versimpeling zou zeker op zijn plaats zijn.”
Huizinga begrijpt de gedachtegang van de commissie, maar de invoering ervan is volgens hem een stuk complexer. “Bovendien moet je je afvragen of het allemaal ook uitvoerbaar is. Het wijzigen van wetgeving heeft namelijk voor de Belastingdienst behoorlijk wat impact. Vergelijk het maar met een olietanker op volle zee. Die kun je zachtjes bijsturen, maar om de koers rigoureus te wijzigen is wel meer nodig. Alle hens aan dek dus, bijvoorbeeld voor de ambtenaren van de Belastingdienst.”
Sophie Gunn (38) beaamt het antwoord van haar collega. “Belastingen ontwikkelen zich nu eenmaal aan de hand wat er maatschappelijk leeft en speelt. Het is politiek redelijk gemakkelijk om nieuwe wetgeving als ‘sturend instrument’ in te zetten. Dat is ook de reden dat veranderingen in het belastingstelsel elkaar in rap tempo opvolgen: nieuwe regels volgen steeds vaker de waan van de dag. Dat is mede te wijten aan bijvoorbeeld sterk wisselende conjuncturen. Daar hebben we vooral de voorbije jaren mee te maken gehad. De focus lag bijvoorbeeld lange tijd op de multinationale bedrijven, ook in Europa. Dat leidde weer tot de nodige Europese richtlijnen. Ook Nederland moet dit soort wetgeving implementeren.”
SCHATHEMELTJERIJK
Maar er zijn meer redenen waarom het huidige belastingstelsel zo vaak wordt aangepast. Waar voorheen de multinationals in de spotlights stonden, is er nu meer aandacht voor de vermogende particulier en de ondernemer. “Die aandacht”, vervolgt Gunn, “zie je onder andere terug in de tarieven van de inkomstenbelasting en de bedrijfsopvolgings-regelingen. Ondernemers die met een bedrijf vermogen hebben opgebouwd, zijn de nieuwe ‘multinationals’. Zij worden nu neergezet als schathemeltjerijk en structureel lager belast dan de gemiddelde werknemer. Om deze vermeende ongelijkheid recht te trekken, worden allerlei losstaande maatregelen opgetuigd. Een kritische blik is goed en een onderbouwde over de fair share ook, maar het gaat in veel gevallen om hardwerkende ondernemers die weliswaar een aardige boterham verdienen, maar ook flink risico’s lopen. In het huidige belastingklimaat is het best een uitdaging om ondernemer te zijn. Een versimpeling van het belastingstelsel zou welkom zijn. Zelf aangifte doen is voor veel bedrijven en particulieren allang geen optie meer door de wirwar aan ingewikkelde regels. Voor een structurele versimpeling van belastingen is er een langetermijnvisie nodig.”
Collega Huizinga vult aan: “De fiscaliteit is vandaag de dag inderdaad steeds meer politiek gedreven. Er moeten budgettaire keuzes gemaakt worden, een discussie die onlosmakelijk met de actualiteit samenhangt. Want één ding staat vast: de groep werkende Nederlanders wordt steeds kleiner, aangezien de komende vijftien jaar 1,2 miljoen mensen uit het arbeidsproces vertrekken. Vergrijzing dus. Daar moet je wat mee als politiek.”
VEROUDERDE REKENMODELLEN
Beiden kunnen niet genoeg benadrukken dat zogenoemde standaarden en zekerheden in het belastingstelsel voor zowel ondernemer als particulier niet meer bestaan. Gunn: “Een ondernemer denkt vaak nog dat winst of dividend
lager wordt belast dan loon, maar dat is tegenwoordig niet altijd meer zo. De verouderde rekenmodellen en standaardbedragen die je op het internet vindt, kloppen van geen kant omdat allerlei verschillende wetten in samenhang bezien tot een andere conclusie leiden. ’Vroeger’ was het als ondernemer wellicht fiscaal verstandig niet de nadruk te leggen op een hoog loon of om bepaalde vermogensbestanddelen in box 3 te houden. Maar wat een aantal jaar geleden relatief fijn in box 3 stond – zoals vastgoed of beleggingen – is op diezelfde plek vandaag de dag flink belast. Al die wijzigingen, de rode draad daarin en de verwachtingen voor de toekomst: het is nauwelijks meer bij te houden voor ondernemers. Mijn tip? Zorg dat u zich als ondernemer goed laat voorlichten en betrek een adviseur die meedenkt en verder kijkt dan vandaag. Met visie op de toekomst, inzicht in de wijzigingen en vooral: verstand van zaken. Wij gaan graag met u in gesprek om samen te kijken naar aandachtspunten én mogelijkheden.’’
Tekst: André Buurman
