COLUMN
Michaël Lentze | Daniëlle van Iperen-Roepers
Notaris en Registermediator
ELLENS & LENTZE
De zomervakantie is voorbij. Dus iedereen uitgerust. Of uitgeblust? Zeker als het om relaties gaat, blijkt die vakantie niet altijd ontspannend of zelfs maar vreedzaam te verlopen. Integendeel. Eenmaal thuis rolt de kogel door de kerk. En breekt de maand aan waarin de piek aan echtscheidingsaanvragen plaatsvindt. CBS-cijfers zeggen zelfs dat dit aantal elk jaar toeneemt.
Naast de verdrietige, emotionele kant, is er de praktische kant. Want de gemoederen raken soms zo verhit, dat de kinderen onder de arm worden genomen om met mama tijdelijk bij oma te gaan wonen. Of papa vertrekt richting een nieuwe geliefde. Óf het stel tolereert elkaar nog zolang het moet, maar zet wel het gezamenlijke huis meteen te koop. De scenario’s zijn eindeloos.
Maar er is één scenario waar vrijwel niemand rekening mee houdt: overlijden. Het overkwam Michiel (54). Of beter gezegd: zijn familie. Wat niemand had kunnen voorzien, was dat Michiel vorig jaar totaal onverwacht stierf aan een hartstilstand. Vlak na de zomervakantie.
Twee telefoontjes
Zijn vader Arthur vertelt: ‘Michiel was een sportieveling, maar ook een workaholic – tot frustratie van zijn vrouw. Vanwege de nodige stress was hij hard toe geweest aan vakantie. Maar er was iets geks. Hij belde mij tijdens hun verblijf in Biarritz twee keer. Dat deed hij nooit tijdens vakanties. In het eerste gesprek was hij nogal emotioneel. Hij zei dat zijn vrouw Marion heel afstandelijk en afwezig deed, en dat hij “iets” had gezien op haar telefoon. Het tweede telefoontje kwam in de derde vakantieweek. Toen ging het over de druk op zijn borst bij het hardlopen. Ik zei: “Ja je moet ook niet gaan rennen met 30 graden! Lees lekker een boek op een terrasje in de schaduw.” Hij zei lachend dat hij dat zou doen.’
Mediator
Na terugkomst in Nederland bleek dat de emoties hoog waren opgelopen; Michiel en zijn vrouw wilden scheiden. Arthur: ‘Onze arme kleinzonen van 15 en 17 in zak en as natuurlijk. En heel schrijnend: de jongste had gehoord dat zijn vader heel boos was geworden. Hij had geschreeuwd “dat het nu klaar moest zijn met die kerel”. Blijkbaar ging mijn schoondochter vreemd. Die stress gecombineerd met zijn workaholische leven deden Michiel geen goed. Onze schoondochter was dus met de kinderen naar haar ouders vertrokken. Mijn zoon en zij spraken elkaar alleen bij de mediator. Die hadden ze meteen ingeschakeld, want die scheiding moest er zo snel mogelijk komen. Maar ja. Een paar maanden na die zomervakantie begaf Michiels hart het en hij stierf meteen. Tot ons immense verdriet.’
‘Hazes-clausule’
Michiel en zijn vrouw hadden vijf jaar daarvoor een testament laten opstellen. Het meeste vermogen had híj opgebouwd. Ook was er familiegeld van Michiels kant. Gul had hij in het testament laten opnemen dat alles van hen samen was; volledige gemeenschap van goederen. Notarissen grappen wel eens over de zogenaamde ‘Hazes-clausule’ in dezen. Ze doelen op het feit dat dat Rachel Hazes geen erfgenaam bleek te zijn van haar overleden man André. Hij had namelijk in het testament laten opnemen dat bij een lopende of uitgesproken echtscheiding, zijn echtgenote niets erft. Die uitsluiting komt vaker voor. Sterker nog, de meeste mensen willen niet dat de ex-partner nog iets erft na scheiding.
Nalatenschap naar ex
‘Dat had Michiel zéker niet gewild, toen hij erachter kwam dat zijn vrouw nog altijd een affaire had’, zei Arthur. ‘Ze had hem al eerder met die man bedrogen, maar beloofd ermee te stoppen. Wrang is dus dat zij nu een deel van de nalatenschap erft. Waarvan het geld ook nog grotendeels uit onze familie komt!’
Arthur was verontwaardigd. En nam het zichzelf kwalijk dat hij z’n zoon niet metéén na de zomervakantie naar de notaris had gestuurd. Die had bij de intentieverklaring tot scheiding het testament kunnen aanpassen of ontbinden. Nu voelde het alsof zijn ex-schoondochter ook nog werd beloond voor haar enorme misstap.
Testament aanpassen bij veranderingen
Hij had gelijk. Maar in turbulente tijden denk je niet aan onverwachte scenario’s. Een scheiding is al pijnlijk. Een overlijden is extra verdrietig. En als dan de gevolgen ook nog onwenselijk zijn, omdat het ooit zo is afgesproken, wordt de ellende groter dan nodig is. De notaris had Arthur naderhand verteld dat zo’n ongewenste erfgenaam vaker voorkwam. En dat hij zijn cliënten altijd adviseerde een testament meteen te laten aanpassen bij grote veranderingen in persoonlijke situaties. De rouw over Michiel en diens nalatenschap bleef. Maar gelukkig zou de erfenis ook deels naar de kleinkinderen gaan. En zijn ex-schoondochter was een goede moeder voor hen gebleven. En dat was ook wat waard.
Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit verschillende ontmoetingen. Wij hopen dat mensen zich herkennen in onze verhalen en zich realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.
