‘Werken aan veiligheid, vertrouwen en verbinding’
Een kantoorwand vol herinneringen en de blik gericht op de toekomst. Jan van Zanen (59) enthousiasme over het Haagse burgemeesterschap, het ambt dat hij sinds een jaar bekleedt. Nee, geen moment berouw gehad van de transfer van Utrecht naar Den Haag en ja, hij heeft volop plannen voor zijn nieuwe stad, Den Haag.
Een vreemder moment om aan een nieuwe functie te beginnen dan middenin coronatijd is bijna niet denkbaar. Helemaal als die functie het burgemeesterschap inhoudt. Van een stad waar de voorganger het toneel voortijdig heeft verlaten en twee wethouders zijn vertrokken vanwege verdenkingen tegen hen van onder meer corruptie. Jan van Zanen nam die uitdaging aan.
Op de vraag of hij al spijt heeft van zijn overstap, antwoordt Van Zanen vol overtuiging van niet. “Den Haag is een prachtige stad met veel groen en mooie architectuur.’’ Zijn inwerkperiode omschrijft hij als ‘rijk en gevarieerd’ met de Oud & Nieuw-viering als vuurdoop. Van Zanen zit er nog.
Het kantoor biedt zicht op het Spui en het cultuurpaleis Amare. Aan de wand zijn professionele geschiedenis: vele warme bedankjes voor het werk dat hij voor de stad deed van bijvoorbeeld muziektempel Tivoli Vredenburg: ‘Music sounds better with Jan’ lacht een poster. Ook een herinnering aan Amstelveen waar hij burgemeester is geweest is te vinden: De keizer van Japan waarmee die stad een speciale band heeft liet een persoonlijke boodschap achter. En een privé herinnering, aan zijn grootvader die een kaasgroothandel had in Edam, heeft ook een plaatsje gekregen tussen alle waarderingen van werkrelaties. “Ik kom uit Edam, uit een middenstandsgezin. Zoals in Den Haag de vishandel groot is, is daar de kaashandel groot. Ik heb vroeger veel geholpen met kaas inpakken,’’ blikt hij lachend terug.
Kennismaken
Het eerste jaar van zijn burgemeesterschap staat in het teken van kennismaken. Door corona kon hij minder mensen ontmoeten dan hij had gewild, zegt hij aan tafel. Toch heeft hij de hele stad al fietsend doorkruist met de centrale vraag: “Hoe word je groengeel?’’ Informeel heeft hij alle wijken bezocht. Officieel heeft hij vier van de acht stadsdelen aangedaan. “Mijn officiële bezoeken leg ik af met raadsleden. In Loosduinen heb ik het ZKD-terrein bezocht, op Scheveningen sprak ik met strandtentondernemers, in de binnenstad leerde ik restauranteigenaren en hotelliers kennen.’’
Door de coronamaatregelen heeft de burgemeester de horeca vooral in lockdown meegemaakt. “Ik heb veel leed gehoord. In de binnenstad bijvoorbeeld was een hotel een maand open toen corona uitbrak. Ik kan een luisterend oor bieden en hen ook helpen.’’
De creativiteit van de Haagse ondernemers is hem niet ontgaan: “Ondernemers verzinnen van alles. De bierbrouwer op de Binckhorst bijvoorbeeld had een drive in door zijn brouwerij opgezet zodat klanten konden blijven inkopen en een sterkok bezorgde aan huis. Zo heb ik het DNA van de stad leren kennen.’’
Door wat hij heeft gezien en gehoord is hij optimistisch over de post-coronatijd. “Ondernemers gaan er goed uitkomen. Dankzij hun optimisme. Achter de schermen kan ik ook helpen.’’
Van Zanen zegt later in het gesprek aan het ondernemersklimaat te willen werken. “We moeten banen zoeken voor de stad. Daarbij kunnen we gebruikmaken van de unieke ligging en dat Den Haag een internationale dimensie heeft. Wel moeten we daarom bouwen en de mobiliteit moet goed aansluiten.’’
Verschillen
Opvallend tijdens zijn fietstochten vindt hij de grote verschillen in de stad. “Je fietst van een prachtige wijk vol allure en waar je alle moois kunt vinden zo naar een kwetsbare buurt waar je liever niet wilt zijn.’’
Alle gesprekken samen – ook op de Haagse Markt waar ondernemers zo Haags spraken dat Van Zanen hen vroeg om toch wat langzamer te praten, zodat hij ze kon volgen – zorgen ervoor dat hij makkelijker een rol kan spelen in het Veiligheidsberaad, zegt hij. Daar domineerde corona.
Het virus dwong de burgemeester vele afgelastingen in te voeren. Iets waar hij totaal geen plezier aan heeft beleefd. “Ik ben van de mensen en van de relaties. Ik kan hen aan elkaar knopen. In vertrouwen hoor ik veel en kan een duwtje in de goede richting geven. Maar ik ben helemaal niet van: ‘Geen Koningsdag, geen Bevrijdingsdag, geen Vlaggetjesdag,’’ en zo somt hij een serie van momenten op die in het afgelopen jaar noodgedwongen geen doorgang konden vinden.
To Do List
Doordat hij minder ontmoetingen had dan gewenst, heeft Van Zanen een lange lijst van uitnodigingen en ligt er een uitgebreide ‘To Do List’ te wachten. Volop plannen voor de toekomst. Drie thema’s hebben zijn prioriteit, wat hem betreft in de komende tien jaar.
“Eén is de openbare orde en veiligheid, dat hoort bij de burgemeester. Tachtig procent van mijn tijd gaat daarin zitten. Veiligheid is inclusief corona,’’ zegt hij. Aan Van Zanen de schone taak de stad naar de weg uit de pandemie te helpen.
Na de bestuurscrisis waarmee Den Haag te kampen had, vormt het overheidsvertrouwen een punt van verbetering. Het vormt zijn tweede thema: ”Transparantie en overheidsvertrouwen. Er zijn nieuwe gedragscodes. Het is belangrijk dat wij het vertrouwen terugwinnen. En mensen moeten zaken veilig kunnen melden.’’ Zijn derde missie is meer verbinding creëren in de stad. Want het viel Van Zanen op dat Den Haag veel verschillen kent op uiteenlopende terreinen. Hij heeft voorbeelden van verbinding gezien waardoor hij werd verrast. Een voorbeeld: “Bij de stadswijngaard bij station Moerwijk werken mensen die anders misschien eenzaam zijn voor een jonge, enthousiaste ondernemer. Dat is een mooie combinatie van ondernemerschap en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. En iedereen is blij.’’
