De meeste mensen maken een testament vanuit de wens dat belangrijke goederen goed terechtkomen en met de hoop dat de erfgenamen er financieel enigszins op vooruitgaan. Testamenten zijn gelukkig voor een groot deel aan te passen aan uw specifieke wensen. Er is steeds meer mogelijk, maar door alle clausules die tegenwoordig wel of juist niet opgenomen worden, wordt de adviesrol van de notaris extra belangrijk. Zowel degene die het testament laat opmaken als zijn of haar erfgenamen moeten zich bewust zijn van de mogelijke gevolgen van alle uitzonderingen en bijzondere bepalingen. Ook de manier van aanvaarding kan een ander resultaat opleveren dan de testamentmaker voor ogen had. Soms gaat het vreselijk mis en wordt wat als fiscaal voordeel was bedoeld een financiële strop.
Renteclausule
Laatst bijvoorbeeld overleed de moeder van een groot gezin. Zij was al lang weduwe, nooit hertrouwd en gelukkig met haar kinderen en kleinkinderen. Ze had een executeur benoemd, maar verder geen bijzondere dingen in haar testament opgenomen. Haar overleden man had dat indertijd wel gedaan. Hij had een langstlevende testament laten opstellen. Daarin was opgenomen dat zijn vrouw alles zou erven en dat de kinderen hun deel pas zouden ontvangen als ook zij was overleden. Ook was er een renteclausule opgenomen waardoor de kinderen recht hadden op rente over hun kindsdeel uit vaders erfenis.
Dat kan fiscaal aantrekkelijk zijn, omdat de kindsdelen en de bijbehorende rente eerst uit het vermogen van de langstlevende worden gehaald, waardoor het deel waarover erfbelasting moet worden betaald kleiner is.
Aansprakelijk
De kinderen van de onlangs overleden moeder kozen niet allemaal voor dezelfde manier van aanvaarding. Een deel aanvaardde de erfenis zuiver, de tegoeden en de schulden. Twee kinderen echter aanvaardden de nalatenschap beneficiair. Zij beperkten zo hun aansprakelijkheid tot hun moedersdeel. De andere kinderen waren ook met hun eigen vermogen aansprakelijk.
Andere keuze, andere uitkomst
Alle kinderen hadden dus recht op hun vadersdeel, inclusief de inmiddels flink opgelopen rente. Alleen de kinderen die de erfenis zuiver hadden aanvaard waren verantwoordelijk voor het uitbetalen van het volledige vadersdeel plus rente, al dan niet uit hun eigen vermogen. De twee kinderen die de nalatenschap beneficiair hadden aanvaard hoefden niet meer bij te dragen dan zij uit de erfenis van hun moeder ontvingen. Hun eigen geld bleef veilig. U kunt zich vast wel voorstellen hoe de familieverhoudingen hierdoor veranderd zijn.
Heeft u een renteclausule in uw testament opgenomen? Wilt u weten welke andere clausules er zijn die wellicht beter op uw situatie aansluiten? Laat u adviseren door uw notaris. Zeker als ondernemer moet u er immers alles aan doen om uw privé- en uw zakelijke vermogen te beschermen. Dat kan bijvoorbeeld door een erfenis uitsluitend beneficiair te aanvaarden. En verlies de familierelaties niet uit het oog. Juist die zijn het waard beschermd te worden!
Als notaris en registermediator kom ik veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die ik beschrijf geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar ik hoop dat mensen zich herkennen in mijn verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.