Na een leven van hard werken, goed leven en af en toe wat sparen willen mensen ook hun volwassen kinderen een goede start geven. Elk jaar kan een (relatief) klein bedrag belastingvrij geschonken worden. Wordt de gift gebruikt voor de aankoop of de verbouwing van een woning bijvoorbeeld? Dan mag er zelfs ruim een ton belastingvrij geschonken worden om het kind daarbij te helpen. Als u meer kinderen heeft dan vrij te besteden tonnen op de bank, is een andere oplossing wellicht verstandiger: de familiebank. Zo blijven de familiefeesten ook wat meer ontspannen.
Zeker als er meer kinderen in het gezin zijn en slechts één met een lening geholpen kan of moet worden, zijn heldere afspraken op hun plaats. Welke gevolgen heeft een dergelijke regeling op ieders erfenis? Moet elk kind op hetzelfde moment hetzelfde bedrag krijgen? Hoe zorgen we ervoor dat een kind geholpen wordt zonder dat de andere kinderen zich achtergesteld voelen?
Familiezaken
De lening tussen ouder en kind ten behoeve van een woning noemen we de familiebank. Dat klinkt knus en gezellig. Toch is het het best voor de onderlinge verhoudingen als een dergelijke afspraak als een zakelijke afspraak gezien wordt. Het liefst worden alle voorwaarden dan ook goed vastgelegd.
Hoge rente voor maximaal voordeel
Een familiebanklening als hypotheek is zowel voor de ouders als het kind belastingtechnisch gezien gunstig. De betaalde rente is fiscaal aftrekbaar en de ontvangen rente blijft onbelast. Die rente moet niet te laag worden ingeschaald. Dat voelt misschien tegennatuurlijk, maar alles onder een marktconforme rente wordt als gift gezien. Het verschil tussen wat iemand aan rente betaalt voor een hypotheeklening en wat iemand aan rente krijgt op zijn spaargeld maakt de familiebank voor veel gezinnen aantrekkelijk.
Het gezamenlijk voordeel is maximaal als voor een hoge rente gekozen wordt. Maar een te hoge rente rekenen mag ook weer niet. De teveel betaalde rente kan door de ouders weer aan het kind geschonken worden. Deze belastingvrije schenking (maximaal € 6604 in 2021) moet wel duidelijk losstaan van de hypotheeklening.
Doemscenario’s
De familieleden moeten ook samen om tafel om toekomstige scenario’s door te spreken. Wat doen we als de carrière van het kind niet naar wens verloopt en hij de rente niet meer kan betalen? Wat doen we als het kind gaat trouwen of scheiden? Wordt die (ex-)partner buiten alle afspraken gehouden of niet? En wat moeten we doen bij een overlijden? Bespreek mogelijke risico’s om te voorkomen dat uw goede bedoelingen onbedoeld ongunstig uitpakken voor u of uw kind.
Vastleggen en loslaten
Leg alle gemaakte afspraken altijd schriftelijk vast en betaal de afgesproken rente om te voorkomen dat de lening als schenking wordt gezien. Voor meer zekerheid, informatie en advies kan uw notaris uw afspraken uiteraard ook vastleggen, terwijl u op onze sofa plaatsneemt. De notariskosten zijn voor de geldlener zelfs als hypotheekkosten aftrekbaar. Is alles goed gedocumenteerd? Laat het dan los, zodat u weer ontspannen van uw familie kunt genieten op uw eigen bank.
Als notaris en registermediator kom ik veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die ik beschrijf geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar ik hoop dat mensen zich herkennen in mijn verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.