Het lukt lang niet elke familie een nalatenschap in goede harmonie af te wikkelen. Emoties, jaloezie en oud zeer strijden soms om aandacht. Zo ontmoetten wij laatst twee broers. Beiden boos en verdrietig.
In het gezin was, zoals zo vaak, veel gebeurd. Ongeveer dertien jaar geleden was hun vader overleden. Hij had een behoorlijk bedrag nagelaten met een langstlevende testament. De drie broers en hun moeder hadden dus elk recht op een kwart van de nalatenschap, maar de kinderen konden hun deel pas na het overlijden van hun moeder opeisen. Moeder had ondertussen al een aanzienlijk deel van vaders nalatenschap moeten aanwenden voor haar medische verzorging en na een zoveelste onenigheid met de jongste broer werd hij door haar onterfd.
Als “goede” zoons gingen de oudste twee broers gelijk over tot actie toen hun moeder overleed. Ze brachten spullen naar de kringloop en verkochten een en ander via Marktplaats. Een zuivere aanvaarding dus. Zonder overleg. Broer Drie was immers onterfd.
En toen, toch nog onverwacht, klopte broer Drie weer aan. Hij wilde, het liefst zo snel mogelijk, zijn deel van hun vaders erfenis. Helaas was dat geld er niet meer. Dus wat nu?
Door gelijk tot actie over te gaan en de nalatenschap zo zuiver te aanvaarden waren de twee oudste broers persoonlijk aansprakelijk voor het erfdeel van hun jongste broer. Ook na een slepende rechtszaak kregen ze te horen dat zij hun jongste broer moesten uitbetalen. Ze hadden het kunnen weten, ze hadden deze ellende kunnen voorkomen als ze zich van te voren hadden laten informeren en de nalatenschap beneficiair aanvaard hadden. Nu moesten de twee oudste broers zelf opdraaien voor het erfdeel van hun vaders nalatenschap waar de jongste broer gewoon recht op had, ook al was hij door hun moeder onterfd. Eén broer had geluk en kon zijn bijdrage gelijk voldoen. De ander was minder fortuinlijk en moest uiteindelijk zelfs zijn huis verkopen. U begrijpt hoe dit de familieverhoudingen nog verder op scherp heeft gezet.
Laat u dus, als iemand is overleden en vóór u tot handelen overgaat, goed voorlichten over uw keuzes. Inventariseer wat er aan bezittingen en schulden is. Lees terug hoe een nalatenschap van een eerder overleden ouder destijds is geregeld en welke gevolgen dat kan hebben. En realiseer u dat íemand gewoon de troep op moet ruimen. Als u een erfenis verwerpt, komt die verplichting waarschijnlijk bij uw kinderen terecht en hebt u er toch mee te maken. Direct handelen leidt vaak tot een zuivere aanvaarding, waardoor u persoonlijk aansprakelijk gesteld kan worden bij eventuele schulden. Het veiligst is dan ook de beneficiaire aanvaarding. Voor zover mogelijk worden schuldeisers dan afbetaald zonder dat u zelf in de problemen komt. Zolang de communicatie maar duidelijk is, tonen de meeste schuldeisers wel begrip.
Dus test uw familieverhoudingen óf laat u goed informeren. Want of u nu een broer Eén, Twee of Drie bent, deze zaken kunnen veel pijnlozer worden afgewikkeld.
Als notaris en registermediator kom ik veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die ik beschrijf geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar ik hoop dat mensen zich herkennen in mijn verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.