COLUMN
Michaël Lentze en Daniëlle van Iperen-Roepers,
Notaris en Registermediator, Ellens & Lentze
Het is prettig, een vakantiehuis in het buitenland. Maar als er iets in je situatie verandert door scheiding of overlijden, dan blijkt dat het ene land het andere niet is. Zelfs binnen Europa vallen enkele landen buiten de Europese erfrechtverordening.
‘Waarom koop je er geen huis?’ had Ralphs collega gezegd. ‘Zelf heb ik een tweede huis in Zuid-Spanje en het is ideaal om daar elke vakantie naar toe te gaan. Jij bent zo dol op Griekenland, daar ga je echt geen spijt van krijgen.’
Hartaanval
Ralph en Annette (beide 56) waren daar inderdaad verliefd geworden. Aanvankelijk op elkaar, en later op het land zelf. Elke vakantie genoten ze van het groen van de natuur, het wit van de zandstranden en van de talloze eilanden. Samen hadden ze geconcludeerd dat Ralphs collega gelijk had en vijf jaar geleden kochten ze een vakantiewoning in Griekenland. Maar het geluk duurde niet lang. Vorig jaar overleed Ralph aan een hartaanval. En Annette kreeg na de tragische gebeurtenis te maken met een onverwachte tegenvaller, die te maken had met de verschillen in de afwikkeling van een nalatenschap binnen de Europese landen.
Afwijkende regels
Het Nederlands erfrecht geeft de langstlevende echtgenoot het recht om gemeenschappelijk bezit te behouden, waaronder het vakantiehuis. Daar hoef je geen testament voor op te maken. In andere Europese landen is dat anders geregeld. In Griekenland geldt een afwijkende regel die zegt: naast de langstlevende echtgenoot hebben ook de kinderen recht op een deel van de nalatenschap. Het huis kan dus niet volledig aan de echtgenoot worden overgedragen, tenzij de kinderen ermee instemmen.
Kort door de bocht: Annette mag gewoon blijven genieten van het huis en er verblijven maar ze kan het huis bijvoorbeeld niet verkopen zonder toestemming van de andere erfgenamen. En daar lag het probleem. Want ze wilde er geen vakantie meer vieren zonder Ralph en had besloten het te verkopen, maar de inmiddels volwassen kinderen wilden het houden.
Andere rechten voor vrouwen
De notaris van Annette had iets dergelijks vaker meegemaakt bij mensen met een vakantiewoning in het buitenland. Hij vertelde over een echtpaar met een tweede huis in Dubai. Ook bij hen was de man was overleden, maar zijn vrouw kreeg het huis niet. De reden: volgens het erfrecht daar mogen alleen moslims erven. De overleden man was weliswaar moslim, maar de vrouw niet. En zij werd daarmee afhankelijk van haar oudste zoon die wel moslim was.
‘Zeker met eigendommen in het buitenland is het echt belangrijk om juridisch advies in te winnen,’ had de notaris gezegd. ‘Je moet een testament opstellen dat voldoet aan de wetgeving van dat land en aan je persoonlijke wensen.’ En bij een vakantiehuis is het misschien wel aan te raden om in vakantieland zelf een testament specifiek voor het huis te maken.
Herinneringen koesteren
Dat was voor Annette te laat, maar de notaris had uitgelegd dat de afwijkende Griekse regels ook een beschermende functie hadden voor alle betrokkenen. Gelukkig kwamen zij en de kinderen tot een compromis. Met de bemiddeling van de notaris kwam er een huurconstructie, waar iedereen tevreden over was. En toen bleek het voor Annette toch ook fijn dat ze haar herinneringen met Ralph af en toe nog kon koesteren in de dierbare vakantiewoning.
Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit verschillende ontmoetingen. Wij hopen dat mensen zich herkennen in onze verhalen en zich realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.
