Twee keurige mannen lopen ons kantoor binnen. Eén blauw pak. Eén grijs pak. Eén verkoper. Eén koper. Het lijkt een eenvoudige zaak, een bedrijfsovername, maar niets is minder waar…
De verkoper geeft aan dat zijn juweliersbedrijf nog maar weinig omzet draait. De zaken gaan steeds slechter en hij heeft de energie niet meer om de bv nieuw leven in te blazen. De koper heeft dat wel. Hij heeft de juiste ervaring om de bv te moderniseren en ziet een nieuw avontuur wel zitten.
De heren zijn een koopsom van € 15.000 overeengekomen voor de aandelen, hebben zelfs al over een afbetalingsregeling gesproken en willen een snelle overdracht. Maar wij hebben vragen. Én we hebben onderzoeksplicht.
De identiteitsbewijzen van beide mannen zijn in orde. Wat meteen opvalt, is dat noch de koper noch de verkoper uit onze regio komt. Waarom hebben zij dan toch voor ons kantoor gekozen en niet voor een notaris in Brabant? Een vreemd gevoel bekruipt ons.
Al gauw zien we dat de meegebrachte financiële documenten niet compleet zijn. De boekhouder loopt wat achter, is de verklaring. De verkoper kan ons wel de voorlopige cijfers laten zien. Daaruit blijkt inderdaad dat de omzet aan de lage kant is, wat de lage koopsom zou rechtvaardigen.
En toch graven we nog wat dieper. We vragen de beschikbare informatie bij de Kamer van Koophandel op. De afgelopen twee jaar zijn er geen jaarrekeningen gedeponeerd, zien we. Uit oudere stukken blijkt bovendien dat er grote schulden zijn: van de verkoper aan de bv en van de bv aan verschillende leveranciers.
En dan levert de boekhouder van de verkoper opeens toch de laatste de jaarrekening aan. Nog steeds blijven we met vragen zitten. We zien inderdaad de tegoeden en de activa, een bedrijfsauto bijvoorbeeld, op de balans staan, maar vragen ons af hoe de jaarrekening opgesteld kon worden zonder de benodigde informatie van de voorgaande jaren. “We gaan het uitzoeken,” horen we. Er komt geen antwoord.
Het wordt tijd om ook de koper eens nader te onderzoeken. Hij blijkt vaak betrokken te zijn bij faillissementsfraude. Hij koopt de aandelen van een bv tegen een laag tarief, haalt de bv leeg – de goudvoorraad van een juwelier kan dan interessant zijn –, wijzigt de naam en verkoopt het bedrijf weer door. Zou dat ook hier het geval zijn? Alles wijst in ieder geval die kant op, dus stellen we nog meer vragen. We horen niets meer, maar dat is prima. Als wij aktes opstellen en stukken passeren willen, nee, moeten we er zeker van zijn dat alles klopt, dat er legaal gehandeld wordt en dat niemand benadeeld wordt.
Hoofdschuddend lezen we drie weken later een berichtje in de krant: het Brabantse juweliersbedrijf heeft faillissement aangevraagd. Vergelijkbare frauduleuze acties komen zo vaak voor dat ons notariskantoor soms meer lijkt op een detectivebureau. Misschien lijken wij inmiddels ook wel een beetje op Baantjer en De Cock? Zonder hoedje en regenjas, met P-L-E-Z-I-E-R!
Als notaris en registermediator kom ik veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die ik beschrijf geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar ik hoop dat mensen zich herkennen in mijn verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.