COLUMN, Mark Alexandria-Loeschke, bouwpatholoog en taxateur, Alexandria Garantie Aannemers en schilders
Tijdens de opname van een eventuele opdracht kom je de vreemdste gebreken tegen. Zoals een pand met ernstige scheuren en verzakkingen in het metselwerk van de erkers. Een situatie die op zeer korte termijn verholpen moest worden…
Oorzaak
Op oude foto’s is te zien dat de erkers oorspronkelijk waren voorzien van houten kozijnen. Tegenwoordig vervullen kozijnen (in principe) geen dragende functie. Dit was aan het begin van de vorige eeuw anders. Kozijnen werden dikwijls zodanig gedimensioneerd dat ze (een deel van) het bovenliggende metselwerk konden dragen. De oorzaak van de schade aan het desbetreffende pand ligt daar dan ook: Op de hoeken zijn de houten stijlen fors gedimensioneerd om de uitkragende stalen ligger te kunnen ondersteunen. Ook de bovendorpel is extra breed uitgevoerd om als steun voor de niet-dragende rol-laag te dienen.
Kozijnen
Tijdens de renovatie zijn de houten kozijnen vervangen door kunststof exemplaren. Hierbij zijn de dragende eigenschappen van het kozijn verloren gegaan. De niet-dragende rollaag moet nu zichzelf dragen. Hetzelfde wordt van de stalen ligger verwacht. Er zijn namelijk geen voorzieningen getroffen om de stalen ligger en de rollaag te ondersteunen. De stalen ligger is gaan zakken en heeft het metselwerk meegenomen. Op het moment dat metselwerk grote trekspanningen moet gaan opnemen, gaat het mis. Er ontstaan scheuren, precies de situatie zoals ik die met mijn team aantrof.
Rollagen
Ook de rollagen vertonen scheuren: het resultaat van een door corrosie aangetaste stalen ligger. Het metselwerk zit met specie aan deze ligger gemetseld, dus als staal gaat corroderen, neemt het volume sterk toe. Hierdoor wordt het metselwerk naar buiten gedrukt en ontstaat scheur-vorming. Bij de ene erker is scheurvorming aanwezig in de lintvoeg, bij andere erkers zijn stenen compleet losgescheurd van het omringende metselwerk. De stenen kunnen elk moment naar beneden vallen; op enkele plaatsen is dit al gebeurd. Ook is het is duidelijk dat de stalen ligger tijdens de renovatie niet is ontroest en behandeld. De ligger is plaatselijk zo sterk aangetast dat het staal helemaal is ver- pulverd. Dit gaat ten koste van de sterkte van de ligger. Als er niets aan de constructie wordt gedaan, ontstaat een zeer gevaarlijke situatie.
Oplossing op maat
De bestaande constructie is op veel plaatsen zo ernstig aangetast, dat deze geheel moet worden vervangen. Om tot een goede duurzame oplossing te komen, moeten ook alle liggers worden vervangen. Hiervoor moeten de erkers grotendeels worden afgebroken. De vloer moet worden opengemaakt en de ligger moet uit de woning scheidende wanden worden gehakt. De nieuwe liggers moeten vervolgens zelfdragend worden uitgevoerd, of er moeten dragende kolommen op de hoeken worden aangebracht. Hoe dan ook: om weer een stabiel en veilig gebouw te krijgen, moeten de erkers geheel worden afgebroken en opnieuw worden opgebouwd.
U leest het al: bij het bezit van een eigen (bedrijfs) pand komt gedegen onderhoud kijken. Het inschakelen van een expert, die is voorbereid op verrassingen en oplossingen op maat aandraagt, behoedt u voor onvoorziene kostenposten.
