Notaris en Registermediator,
Ellens & Lentze
Soms bestaat een nalatenschap slechts uit een negatief vermogen en veel rommel. De vraag rijst dan: wie ruimt die rommel op?
Erfgenamen hebben misschien lang met het idee geleefd dat er veel te halen zou zijn als tante Truus zou overlijden. Na haar overlijden echter komen ze erachter dat er niets dan schulden overgebleven zijn. Sommigen vinden dat prima en gunden hun lieve tante deze laatste uitspattingen en verkwisting van geld. Anderen zijn ietwat teleurgesteld.
Een nalatenschap zuiver aanvaarden is eigenlijk altijd af te raden. Niemand weet immers precies wat de stand van zaken is na een overlijden en niemand wil met onverwachte schulden geconfronteerd worden. Maar wat dan?
Bij een nalatenschap met negatief vermogen zijn mensen tegenwoordig eerder geneigd de gehele erfenis te verwerpen. Dat kunt u doen door een verklaring af te leggen bij de rechtbank. U weigert de erfenis dan aan te nemen en mag zelfs geen foto meer meenemen, omdat u niet meer als erfgenaam wordt gezien. Vervolgens wordt er gekeken wie de volgende in lijn is met betrekking tot de nalatenschap, want bij verwerping is er sprake van plaatsvervulling. U schuift het probleem door naar de volgende generatie.
Het kan dus zijn dat de erfenis en alle bijbehorende verantwoordelijkheden bij uw minderjarige kinderen terechtkomen. Dat wilt u natuurlijk ook niet, maar voor een verwerping namens uw minderjarige kind heeft u een rechterlijke machtiging nodig. De kantonrechter beoordeelt of het verwerpen van de nalatenschap in het belang van het kind is, zoals bij een nalatenschap met negatief vermogen het geval is.
En dan? Dan wordt er gekeken naar weer de volgende in lijn. Als iedereen de nalatenschap blijft verwerpen wordt de vereffening van de schulden en het opruimen van de rommel een probleem voor de Nederlandse Staat. Een ongewenste situatie waar wij allemaal voor opdraaien.
Sinds de crisisjaren aanvaarden steeds minder mensen een nalatenschap beneficiair. Steeds vaker worden nalatenschappen verworpen. Een direct gevolg is dat rechters steeds minder vaak een machtiging voor de verwerping namens minderjarige kinderen toekennen. Ergens moet namelijk een streep in het zand getrokken worden. Iemand moet zijn verantwoordelijkheid nemen, en met een beetje pech draait u – namens uw kind – toch op voor het afhandelen en opruimen van de erfenis. Het moet een keer afgerond worden. Liefst zorgvuldig en eerlijk.
Deze ongewenste situatie kunt u voorkomen door een nalatenschap wel beneficiair te aanvaarden. U wordt dan wel de erfgenaam, maar kunt geen negatieve nalatenschap erven. Eerst worden de vorderingen van de schuldeisers namelijk voldaan en daarna verdeelt u de rest onder alle erfgenamen.
Bij het aanvaarden of verwerpen van een erfenis komt veel kijken. Schroom niet om ook als u met een negatieve nalatenschap wordt geconfronteerd uw notaris om advies te vragen. Er zijn veel regels om rekening mee te houden, maar er zijn ook veel regels om uw privéleven en dat van uw kinderen te beschermen tegen de negatieve invloeden van anderen. Zelfs die van tante Truus, hoe lief ze ook was.
Als notaris en registermediator kom ik veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die ik beschrijf geanonimiseerd en opgebouwd uit alle verschillende ontmoetingen. Maar ik hoop dat mensen zich herkennen in mijn verhalen en realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.
