Rondetafelgesprek duurzame energie
Energie besparen, wie wil dat nou niet? Het scheelt in de kosten en is goed voor de wereld. Bedrijfsmakelaar Geoffrey Tetro, vastgoedondernemer Wim van der Kooy en energie-adviseur Kees Ekelmans praten erover in het rondetafelgesprek. Deze keer in de kantoorvilla van Rob Swart makelaars in Zoetermeer.
Na vrolijke elleboogbegroetingen stellen de deelnemers aan het rondetafelgesprek zich voor. Kees Ekelmans: mede-eigenaar van het duurzaamheidsadvieskantoor Praeter op Scheveningen. Praeter helpt vooral het MKB bij het verduurzamen van hun panden.
Wim van der Kooy: Vastgoedondernemer uit Zoetermeer. Van der Kooy heeft zowel een eigen beleggingsportefeuille als een ontwikkelingsportefeuille. Heeft al decennia lang ervaring in deze bedrijfstak. Van der Kooy is bovendien enthousiast over zijn Gamecity in Zoetermeer.
Geoffrey Tetro: Mede-eigenaar van ROBSWART bedrijfshuisvesting in Zoetermeer. Tetro beweegt zich op de commerciële vastgoedmarkt.
Alle drie houden de ontwikkelingen rond verduurzaming bij, de een tot in detail, de ander volgt de grote lijn.
Van der Kooy bijvoorbeeld heeft zijn focus, logisch, op het vastgoed. Maar: “Over 5 jaar is er geen bank meer die een pand financiert zonder duurzaamheidslabel C.’’
Verdienmodel
Groene energie-specialist Kees Ekelmans zegt drie typen ondernemers te onderscheiden: “Er zijn ondernemers die willen verduurzamen vanwege de label C-eis. Er zijn ondernemers die vooral uit kostenoverwegingen het verbruik omlaag willen brengen. En dan zijn er de echte groene ridders die goed te boek willen staan en goed voor het milieu willen zijn.’’
Hoe een ondernemer ook tegen energie besparen aankijkt, bezuinigen op een groene manier brengt voor iedere ondernemer economische voordelen met zich mee, zegt Ekelmans. Sterker: “Verduurzamen is een verdienmodel.’’
Zonnepanelen
Ekelmans stelt dat het verdienmodel op drie manieren kan werken. “Een: je investeert zelf. Twee: Je gaat naar de bank voor een groenlening. Drie: Als je geen geld wilt uitgeven, dan verhuur je bijvoorbeeld je dak. De zonne-energie lever je aan de klant. Dat levert geld op. Het dak van de eigenaar kan dus inkomsten genereren,’’ legt hij uit. Daarmee maakt hij ook duidelijk dat ieder type ondernemer ook op zijn eigen manier in duurzame energie kan investeren.
Van der Kooy reageert: “Er is nog zoveel te verdienen.’’ Daarover zijn ze het gedrieën eens.
Ekelmans brengt te berde dat de terugverdientijd voor investeringen in zonnepanelen doorgaans 8 tot 9 jaar bedraagt. Van der Kooy brengt daar tegenin dat dit ook wel eens hoger ligt. Maar volgens Ekelmans is het belangrijk dat de klant de juiste zonnepanelen kiest.
Zijn voorkeur gaat uit naar Europese panelen die langer meegaan en waarop garantie rust. “Wij adviseren toppanelen uit Europa waar garantie op zit en de panelen die daar net onder zitten.’’
Dakverhuur
Toch lopen niet alle ondernemers direct warm voor de investering op het dak, merkt Ekelmans. Hij begrijpt dat ook: “Het gaat om ingewikkelde berekeningen. En een ondernemer heeft wel wat anders aan zijn hoofd. Wij adviseren over de aanschaf en begeleiden de uitvoering. Zonder ons krijgt de ondernemer drie keer moeilijke berekeningen en weet de klant nog niet wat hij ermee aan moet. En doet dan maar niets.’’
Van der Kooy beaamt dat de berekeningen lastig zijn en de materie ingewikkeld om snel over te beslissen. Maar bij hem draait het ook om timing: wanneer leg je zonnepanelen op een dak? Voor de vastgoedondernemer breekt die tijd aan als een huurcontract afloopt. “Als huurders weten dat het energieverbruik afneemt, willen ze bijtekenen. Ik zorg er dan voor dat er zonnepanelen op het dak komen, als de klant nog 10 jaar huurt.’’
Voor Ekelmans is de tijd van het plaatsen van zonnepanelen altijd goed. Hij wil wel een dak van Van der Kooy huren. “Met zonne-energie kan je rendementen van 15 procent behalen. Dus ik wil wel alleen een groot dak huren om er zonnepanelen op te leggen.’’
Wat betekent een verduurzaamd pand voor de makelaar? Tetro merkt dat de waarde van een pand niet per se hoeft te stijgen als het dak is voorzien van zonnepanelen. Een belangrijk verkoopargument heeft hij nog niet gevonden.
De overwegingen van de klant om een pand te huren veranderen wel, constateert hij. “De klant is de laatste tijd kritischer geworden op de energielasten. Voorheen ging het vooral om de prijs per vierkante meter. Kost de vierkante meter 120 of 130 euro? Door te verduurzamen kan je energieprijs van 45 euro per vierkante meter zakken naar 25 of 20 euro per vierkante meter. Dus kan het pand van 130 euro per vierkante meter goedloper worden dan dat van 120 euro. Daarom kijken klanten meer naar de labels en energiekosten.’’
WKO
Van der Kooy ontwikkelt op dit moment 250 woningen die in de ontwikkelingsfase zitten. “Wij sluiten ze aan op een WKO (warmte-koude-opslag, red.) opslag. De vastgoedondernemer vraagt zich af of Praeter zich ook bezighoudt met WKO. Dat is niet het geval, zegt Ekelmans. “Wij houden ons vooral bezig met verduurzaming van stroom in bestaande bouw,’’ reageert hij. “Dat kan met zonne-energie, of met infrarood. Infraroodverwarming heeft als voordeel dat je precies het gedeelte verwarmen waar je zit.’’
Geoffrey Tetro wijst erop dat een goede ventilatie in deze coronatijd extra belangrijk is geworden. Infraroodverwarming is dan een perfecte oplossing: je kunt warm zitten met de ramen open zonder energie te verliezen.
Wat kost zo’n verwarmingsplaat dan, is de vraag die aan tafel opkomt. “Een plaat kost 800 euro,’’ zegt Ekelmans. “Dat lijkt misschien duur, maar je verdient de kosten terug door het veel lagere verbruik.’’
Rekensommen vliegen over tafel waar de conclusie luidt: ‘’We kunnen kneiterhard kosten besparen en goed zijn voor het milieu.’’
