COLUMN
Michaël Lentze en Daniëlle van Iperen-Roepers,
Notaris en Registermediator, Ellens & Lentze
Dat zijn echtscheiding van 12 jaar geleden een obstakel bleek bij zijn aanstaande bedrijfsoverdracht, had Sander (63) niet kunnen denken. Hij had toch een echtscheidingsconvenant? De notaris wees hem op een vergeten juridische handeling. ‘Let op de laatste stap!’
Z’n schaapjes had hij wel op het droge, dus hét moment voor wat meer vrije tijd, vond Sander. Hij besloot te zoeken naar een geschikte koper voor zijn onderneming. En die vond hij. Wel zo prettig dat hij de eerste jaren nog betrokken zou blijven bij de BV, want stukje bij beetje kon hij zijn aandelen en zeggenschap overdragen. Want ja, afscheid nemen van je ‘levenswerk’ heeft natuurlijk tijd nodig.
Mooie deal
Opgetogen stapte Sander naar de notaris om te horen hoe hij deze mooie deal kon formaliseren. Hij vroeg om advies en een plan van aanpak voor de overdracht. De notaris keek met hem naar de huidige situatie en naar het verleden. En uit dat laatste rees een probleem.
‘Ik zie twee belangrijke dingen,’ zei de notaris. ‘Allereerst, jij was getrouwd in gemeenschap van goederen en in het scheidingsconvenant staat dat de onderneming aan jou was toebedeeld. Het tweede: de concrete uitvoering ontbreekt. Oftewel: er is destijds geen juridische handeling geweest voor die officiële aandelenoverdracht.
Overleden ex
Sander fronste zijn wenkbrauwen. ‘Dus mijn aandelen vallen alsnog in die ontbonden gemeenschap van goederen. En als ik het goed begrijp moet daarom mijn ex nu medewerking verlenen aan de bedrijfsoverdracht? Maar dat is niet meer nodig, want zij is inmiddels overleden.’
De notaris legde uit dat in dat geval de erfgenamen van de ex-echtgenoot nu de medeaandeelhouders zijn. Haar kinderen dus, die Sander nauwelijks kende. Hij keek wat benauwd en vroeg: ‘Mijn scheiding verliep niet zo vlotjes, en dat weten die kinderen waarschijnlijk ook. Wat moet ik nou doen?’
De notaris antwoordde: ‘Ga het gesprek maar met hen aan, maar hou er rekening mee dat ze zich overvallen voelen door dit nieuws. In theorie kunnen ze vinden dat ze betrokken hadden moeten worden bij alle besluitvorming. En misschien zeggen ze zelfs dat er voor jou met terugwerkende kracht nog wat af te rekenen valt. Maar we bereiden het gesprek samen voor, en we wachten eerst maar eens hun reactie af.’
Akte van verdeling
Een maand later kwam Sander weer bij de notaris. Hij leek opgelucht. ‘Het was een prettig en open gesprek. De kinderen vonden het verrassend dat ik bij hen kwam met die vraag om hun medewerking. We gaan nog een keertje praten over een mogelijke tegemoetkoming over de afgelopen 12 jaar, maar ze gingen in grote lijnen akkoord met de overdracht en een opvolger voor mijn onderneming. Dus ik ben blij.’
Ook de notaris was tevreden. Hij benadrukte nogmaals het belang van de ‘akte van verdeling’ bij toewijzing van eigendommen. ‘Of het nou gaat om verdeling van aandelen of de toewijzing van een huis, een echtscheidingsconvenant alleen is dan niet voldoende. Er moet altijd nog een overdracht plaatsvinden. Pas dan is het rechtsgeldig.’
Als notaris en registermediator komen wij veel verschillende mensen tegen. Verschillende mensen die vaak in eenzelfde situatie zitten. Uiteraard zijn de situaties die wij beschrijven geanonimiseerd en opgebouwd uit verschillende ontmoetingen. Wij hopen dat mensen zich herkennen in onze verhalen en zich realiseren dat er ook voor hun situatie praktische oplossingen zijn.
