COLUMN Michaël Lentze,
Notaris en Registermediator, Ellens & Lentze
Drie vrienden realiseren zich dat niet alle kinderen de kansen krijgen die voor hen zo vanzelfsprekend waren. Uit een onlangs verschenen rapport blijkt dat er nog steeds veel basisschoolleerlingen zonder ontbijt op school komen, niet mee kunnen op een schoolreisje en problemen blijven ondervinden door een taalachterstand. Ook in de wijk niet ver van waar de vrienden wonen spelen al deze problemen. Zo is de wens om een stichting op te richten ontstaan.
Zodra ze het eens zijn over de naam, benaderen de vrienden hun netwerk. Direct blijkt dat er verschillende partijen bereid zijn te investeren in de programma’s die de stichting zal aanbieden en zelfs de gemeente geeft haar akkoord. Het gaat voorspoedig en ze nemen grote stappen. Een van die stappen brengt hen bij de notaris.
Pas op de plaats
Veel goeddoeners kiezen voor de stichting als rechtsvorm. Daar horen uiteraard bepaalde voorwaarden en spelregels bij. Voor de stichting opgericht kan worden, moeten er dan ook veel vragen beantwoord worden. De notaris neemt alles punt voor punt door.
Wat is jullie doel? Welke (sociale) middelen zetten jullie daarvoor in? Hoe benaderen jullie subsidieverstrekkers? De vrienden kunnen deze vragen gemakkelijk beantwoorden, maar over de juridische zaken hebben zij nog niet nagedacht.
Wie vormt het bestuur? Hoe lang is de bestuurstermijn en kan die verlengd worden? Komt er een toezichthouder? Stellen jullie een Raad van Toezicht aan?
To ANBI or not to ANBI?
Ook de vraag of de stichting de ANBI-status kan krijgen wordt uitgebreid besproken. Donateurs betalen dan immers geen schenkingsbelasting en grote schenkingen zijn aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Dit maakt de stichting direct aantrekkelijker, maar 90% van de schenkingen moet wel weer in de stichting worden gestopt.
In de statuten die worden opgesteld komt ook te staan dat het bestuur geen salaris ontvangt. Hooguit krijgen de bestuursleden een onkostenvergoeding. Alles is goed doorgesproken en getekend bij de notaris en al gauw staan ook de kranten vol met positieve artikelen.
En dan…
Drie jaar later leest de notaris hoofdschuddend de krant. De drie vrienden hebben ‘geheel onverwacht’ een enorme belastingaanslag ontvangen en de ANBI-status wordt ingetrokken. Donateurs moeten nu alsnog belasting betalen over hun schenking en stellen de stichting daarvoor aansprakelijk. Een van de bestuursleden werkte ook als ambtenaar en heeft vanuit die functie flinke subsidies aan de stichting toegekend. Zijn vervanger heeft nu ontdekt dat er te veel niet klopt en vraagt de subsidies terug. De vrienden hebben de afgelopen jaren riant van alle donaties en subsidies geleefd en zijn hun goede doel een beetje uit het oog verloren. Alle afspraken en voorwaarden zijn genegeerd en de stichting valt om, ondanks de uitvoerige voorbereiding met de notaris.
Blijf goed doen
Zoals altijd neemt de notaris bij de oprichting van een stichting alle stappen rustig en zorgvuldig met de initiatiefnemers door. Pas als aan alle eisen en voorwaarden is voldaan en niet voor zij echt begrijpen wat hun rol en verantwoordelijkheid is, worden de documenten getekend en ingeschreven. En toch verschijnt er soms zo’n verhaal in het nieuws met alleen maar verliezers. Maar gelukkig gaat het bij heel veel charitatieve instellingen wel goed!
Blijvend advies is dan ook: stel al uw vragen aan de notaris – luister naar het antwoord – en blijf goed doen!
