Tekst: Evelyne Lammerding Fotografie: Bas Kijzers
Het bekende trendwatchersduo Richard en Lieke Lamb van Trendwatcher.com Future Agency, adviseren bedrijven, begeleiden start-ups en geven lezingen over belangwekkende ontwikkelingen en innovaties in de wereld. Bedrijven kunnen daarmee hun voordeel doen. Het tweetal is optimistisch over de huidige ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en economie. En: “Ondernemers hebben hun spirit terug.’’
Richard en Lieke Lamb zijn voor het gesprek op de fiets vanuit Wassenaar naar strandclub Wij op Scheveningen gereden. Duurzaam en een vorm van ‘functional fitness’, zo de trend het wil. Al sinds begin jaren ’90 volgen en voorzien Richard en Lieke Lamb grote innovatieve en maatschappelijk-economische ontwikkelingen. Zo zagen zij in 2006 de financiële crisis van 2008 de economische crisis aankomen, ‘wat we zeiden werd ons niet in dank afgenomen’, maar voorzagen zij ook het ‘zaagtandherstel’. “Wij zitten nu in een transitie-economie. Deze periode zal tot ongeveer 2020-2022 duren, waarna balans zal optreden.’’ Bij kopjes koffie en cappuccino gaat het gesprek over de ontwikkelingen in de maatschappij waar ondernemers gevoelig voor zouden moeten zijn.
Jaar van Ontlading
Sinds 2005 maken de futurologen ook voor elk jaar een trendverwachting. Het jaar 2017 is het jaar van de Ontlading, waarbij zij onder meer economische groei voorzagen. Die is er gekomen. Niet zo groot als die van de jaren tot 2008 waarin de economie gemiddeld met 4 procent groeide, maar een groei van tussen de 2 en een dikke 3 procent.
Desalniettemin klinkt Richard Lamb minder euforisch over de groei dan de economen en politici in het land. “Sinds anderhalf jaar zitten we weer op het economische niveau van 2008. Daarmee lopen we nog steeds achter. Want we hadden vanaf 2007 elk jaar willen doorgroeien in het tempo dat we kenden vanaf de jaren ’60.’’ Lamb stelt dat Nederland vanaf 2020 weer gelijk zal lopen met de voorziene groei. Vanaf dat jaar komt volgens hem de economie weer in balans. Tot die tijd wordt er nog heel veel ontwikkeld.
Transitie-economie
Deze periode van een transitie-economie ziet Richard Lamb samen met Lieke als een interessante tijd, want: “Het is een tijd met veel ruimte voor nieuwe ideeën.’’ Ze noemen het stijgende hergebruik van producten, maar ook van gebouwen. Ze wijzen op de toename van duurzame energie en op de opslag ervan. Ze zien een verdergaande robotisering in de samenleving. “Deze trends ontwikkelen zich verder in een economie die met ups en downs weer voorzichtig groei vertoont,’’ schetst Richard Lamb.
Digitalisering, duurzaamheid en samenwerken zijn de drie sleutelwoorden voor 2018. Hoewel ze nog werken aan de trendsverwachting voor volgend jaar, kunnen ze al vertellen dat er een verdergaande verduurzaming en digitalisering in de maatschappij te zien zal zijn. De tegenreactie op de digitalisering is dat persoonlijk contact belangrijker wordt.
Lieke Lamb: “Bedrijven hebben hun klanten ondergebracht in grote databases waarmee klanten nummers zijn geworden. Daarvan gaan ondernemers terugkomen. Persoonlijk contact hoeft geen face to face contact te zijn, maar wel op maat gesneden, goed omkleed contact met de klant. Programmatic buying op Google is een voorbeeld van half-klantcontact,’’ zegt zij. Kunstmatige aandacht is belangrijk. “Je moet je klant laten weten dat jij weet wat er bij hem speelt. De smartphone is belangrijker geworden dan een persoonlijk dagboek. Als bedrijf kan je daarop inspelen. Albert Heijn en Facebook bijvoorbeeld, doen dat al.’’
Deze ondernemingen kennen de voorkeuren van hun klant. Daardoor kunnen zij een persoonlijke relatie met hem opbouwen en op de juiste momenten wijzen op de producten die hij dan belangrijk vindt. “Stel, ik ben fan van Bruce Springsteen,’’ illustreert Lieke Lamb, “en ik ben in het buitenland op vakantie, dan vind ik het als fan heel fijn als mijn telefoon een seintje geeft wanneer ik langs een winkel loop waar zijn unieke collectors LP te koop is.’’
Belangrijke vraag waar nu over wordt gediscussieerd, is die over privacy. “Hoeveel wil je als klant van je privé weggeven? Daarover moet wel worden nagedacht.’’
Duurzaamheid
Als het gaat om duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen, hebben bedrijven een slag te maken, menen de trendwatchers. Maatschappelijk verantwoord ondernemen zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn, in plaats van een onderwerp waarover ondernemers nadenken als het product is ontwikkeld. “In de Verenigde Staten zie je dat elk bedrijf een verhaal heeft over een goed doel. Dat koppelen ze al aan hun product als dat nog in ontwikkeling is. Wanneer het product is uitontwikkeld en wordt verkocht, gaat een deel van de opbrengst naar dat goede doel, bijvoorbeeld oorlogsslachtoffers. Zoiets is daar heel normaal.’’
Optimistisch zijn Richard en Lieke Lamb over de opgroeiende generatie. Doordat uiteenlopende actiegroepen sinds enkele jaren lespakketten op basisscholen presenteren, zijn de tieners van vandaag veel meer vertrouwd met duurzaamheid. “Terwijl wij het op de basisschool nog hadden over het bannen van plastic bekers waaruit je melk dronk, bestaan nu al veel meer oplossingen om het milieu te ontzien. Beter zorgen voor mensen staat nu wel op de Urgenda, agenda met urgentie. Het gaat de goede kant op,’’ ziet Lieke Lamb.
Ruilen
Ook de opkomst van recycling, ruilsystemen en ‘ontspulling’ waarbij mensen meer voor de ervaring dan voor de materialen kiezen dragen bij aan een duurzame samenleving. “Recycling van spullen wordt een nieuw statussymbool. Hergebruik getuigt van awareness en intelligentie waardoor het nu een vlucht neemt.’’
Op de ‘urgenda’ staan verder het bouwen van duurzame kantoren, huizen die energie opwekken en opslaan met ‘powerwindows’: kozijnen met apparatuur die energie kunnen opslaan, en oude fabrieken die worden getransformeerd tot dynamische bedrijfsverzamelgebouwen. De trendwatchers noemen de transformatie van de Caballero-fabriek op de Haagse Binckhorst als een mooi voorbeeld daarvan. “Het zijn ontwikkelingen waaraan de maatschappij nog moet wennen, maar die wel zullen doorzetten.’’
Met hick-ups groeien we uiteindelijk door naar balans in een duurzamere economie, schetsen Richard en Lieke Lamb. Dé trend voor de komende jaren.
